Seçmen Cebini mi Düşünüyor, Geleceğini mi?

AKP’nin 2007 genel seçimlerinden zaferle çıkmasını sağlayan nedenlerin başında ekonominin geldiği konusunda fikir birliği var. 2002’den bugüne gelen iktidar döneminde, ülkemiz hem düşük enflasyon hem de yüksek büyüme gibi çok uzun zamandır hasret kaldığı bir ekonomik performansı yaşama şansı buldu. Büyümenin kaynakları, sürdürülebilir olup olmadığı, ekonomik istikrarın sürekli olup olmayacağı ya da ülkemizin rekabet gücü; tartışılır konular arasında olsa bile; seçmenimiz ekonomik gelişmelerden memnun gözüküyor ve bunu da iktidar partisine oy vererek ödüllendiriyor.

Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu’nun son dönemde sunmuş olduğu bir bildiriye göre, ülkenin ekonomik koşullarından memnuniyetin 1 puan artması, herhangi bir seçmenin kendisini AKP’yle özdeşleştirme olasılığını 2,7 katına çıkarıyor. Öte yandan, benzer bir memnuniyet artışının seçmenlerin kendilerini CHP’yle özdeşleştirme olasılığını yüzde 60, MHP’yle özdeşleştirme olasılığını ise yüzde 70 azalttığı göz önünde tutulursa; günümüzde seçmenin algısını ekonomik değerlendirmelerin etkilediğini söylemek mümkün.

Yine de ekonomik oy verme hipotezine önemli kanıtlar sunan bu bulgu bazı soru işaretlerine de açık. Türkiye İstatistik Kurumu, 2003 yılından beri vatandaşların ülke ekonomisine ne derece güvendiklerini sorgulamakta ve Tüketici Güven Endeksi’ni hesaplamakta. Bu endeksin zaman içerisindeki değişimini incelemek ilginç olabilir:

i) Aralık 2002’de 100 olan Tüketici Güven Endeksi, tam bir yıl sonra yüzde 10’luk bir artışla 111 puana yükselmiş. Yerel Seçimlerde 110 puan seviyesinden, Aralık 2005’te 100 puanın altına kadar düşmüş.
ii) Mayıs-Haziran 2006 yıllarında yaşanan dalgalanma sürecinde 90 puana kadar gerileyen endeks, Nisan 2007’de 94 puandaymış. Seçim sonrasında 98’e yükselip başlangıç değerine çok yaklaşmış ancak Aralık ayında 94 puandaymış.

TÜİK’in derlediği diğer endekslerde benzer bir seyir izlemekteler: Seçim öncesinde başlangıç değerinin yüzde 90’ından yukarıda olan herhangi bir endeks yok. Başka bir deyişle, seçmenlerin ekonomiye güvenleri ve beklentileri AKP iktidarı döneminde olumluya dönmemiş, buna karşın sandıkta ekonomik nedenlerle oy kullanmışlar.

Sadece bu bulgular bile üzerinde düşünülecek çok şey veriyorlar. Özellikle bir ekonomik dalgalanmanın kapının hemen dışında beklediği bugünlerde.