Sunday, January 14, 2007

Butun bu Guneydogu, Kuzey Irak ve benzeri tartismalar icerisinde, cok minik ve sembolik bir gelisme yasandi.
Istanbul Yuzme Ihtisas Kulubu (IYIK), Ortakoy'de yillardan beridir ikamet ettigi binasindan, kira sozlesmesinin sona ermesi nedeniyle cikarildi. Bir bakis acisiyla bir hukuki anlasmazligin cozumuydu ve kimseyi de ilgilendirecek kadar ilginc degildi.
Ote yandan, sembolik olarak bakildiginda, Yuzme Ihtisas'in o binadan cikarilmasi ve yakin gelecekte yerini Reina benzeri bir gece kulubune birakacak olmasi, Turk burjuvazisi acisindan bir donemin daha kapandiginin acik bir gostergesidir. Yuzme Ihtisas, hemen yanibasindaki Lido'yla beraber Turk burjuvazisinin 1990'lar onceki "her gunluk/gecelik yasamini-every day-night life" cok guzel anlatmaktadir.
Finansal karlarin ya da ihracattan kazanilan milyon dolarlarin yeni bir burjuvaziyi -Engin Ardic'in deyimiyle "lumpen burjuvazinin"- ortaya cikarmasindan once, varolan Turk burjuvazisi, ithal ikamesi donemin uretim bicimleriyle zenginlesmis, ancak toplumun geri kalanina "otekilesmemis", iyi kotu ayni toplum icinde varolan bir sinifti. Nufusun 45 milyon oldugu donemde, iyi kotu birbirini taniyan 450 bin - 1 milyon kisiden bahsediyorduk.
Yuzme Ihtisas, zamanin Turk burjuvazisinin bos zamanlarini deniz kiyisindaki bir "kulup"te gecirdigi, cocugunun spor yapmasinin erdemine inandigi guzel bir mekandi. Biraz ilerisindeki Galatasaray Adasinda mukim Galatasaray'la havuzlardaki rekabetin ayni toplumsal sinif icerisindeki tatli cekismelerle sinirli oldugu bir donemin sahidiydi. Gerek Ihtisas'in, gerekse de Galatasaray adasinin havuzlarinda kulac atanlar, benzer ailelerden gelen cocuklardi.
1990'lar Turkiye'de yasam bicimlerinin kokten degistigi bir donem olarak hatirlanacaktir muhtemelen. Hizli nufus artisi, toplumun genelini daha mureffeh hale getiremediyse bile; yukarida bahsi gecen "ab grubu" tuketicilerin sayisini yaklasik 3 katina cikartti, dolayisiyla ortada dolasan para da yeni yasam bicimlerinin olusmasina izin verdi. Etiler, hizli bir sekilde meskun mahalden gece kulupleri mekanina donusurken, Lido yerini Reina'ya birakti; Galatasaray adasi son iki yildir once Buzz, simdi de Reina tarafindan isletilmekte. Nisantasi uc nesildir mukim Istanbul burjuvazisinin ikametgahindan, kendisine ozgu bir kultu olan yeni bir mekana donustu. Kilyos'taki halk plajlari "beach" olurken; kentin dort tarafinda korunakli sitelerde yasayan bir nesil olustu.
Kentin seyredeger mekanlari teker teker ticarilesirken, Yuzme Ihtisas'in da bundan etkilenmemesi mumkun degildi. Yerine acilacak bir gece kulubunun yillik cirosunun milyonlarca dolara ulasabilecegi dusunulurse, bir dernegin orayi isgal etmesinin fuzuliligi acikti.
Muhtemelen, bundan bir yil kadar sonra orada acilacak bir gece kulubu -muzikaliteden yoksun- Turk pop muziginin ritimleriyle Bogazi inletirken, meraklisinin televizyonda kolaylikla izleyebilecegi bir takim nevzuhur magazin kralicelerinin hizli bir borsa seansina donusen ozel hayatlarina "dikiz" atabilecegiz. Nasil 21 yasinda bir kizin kac para harcadigi, gununu nasil gecirdigi butun haber bultenlerini isgal ettiyse, baska SA'larimiz da ortaya cikacak ve moda olusturacak - bir ana haber bulteninde Golturkbuku modasi tartisilirken, 17 yaslarinda bir kiz cocugu "herkes bir kucuk SA" diyerek beni en derin dumurlara garketmistir, ne zaman kesfedildi, ne zaman rol modeli oldu, ne zaman eskidi?-.
Turkiye, yeni burjuvazisini anlamak ve icselletirmekle mukellef. 1980'lerden beri Islami burjuvazinin merkeze penetrasyonuyla kafa yoran sosyal bilimcilerimizin de, merkezin "simdiki halini" anlamalarinin zamani geldi geciyor. Cunku marksist anlamda kati olan hersey buharlasiyor ve altyapi bu kadar hizla degisirken, ustyapi -siyaset diye okuyunuz- bundan soyutlanamaz.
Butun bunlar olurken, Egitim-SEN'in yeni aciklanan raporuna gore Turkiye'de ogrencilerin 24 kisilik siniflarda egitim gorebilmesi icin 15 milyar YTL'ye ihtiyac varmis. Sanliurfa'da ortalama sinif buyuklugu 64 kisiymis. O da baska bir ulkenin hikayesi iste..

No comments: